Thế kỷ 19, ngành đóng tàu của Anh đối mặt với những thách thức lớn về nguồn nguyên liệu, khiến ý tưởng đóng các con tàu khổng lồ "dùng một lần" ra đời nhằm tối ưu hóa kinh tế và nguồn gỗ.

Ý tưởng táo bạo trong ngành đóng tàu

Trong bối cảnh Anh phụ thuộc nặng nề vào gỗ nhập khẩu từ khu vực Baltic, chi phí cao và những hạn chế trong thương mại đã thúc đẩy các nhà đóng tàu tìm kiếm giải pháp thay thế. Hai nhà đóng tàu ở Glasgow, Charles và John Wood, đã đưa ra ý tưởng về các con tàu khổng lồ, được thiết kế để sử dụng một lần, sau đó tháo dỡ để lấy gỗ bán.

Con tàu đầu tiên mang tên Columbus, hạ thủy năm 1824 tại Quebec, Canada, dài 91 m, rộng 15 m, cao 7 m và nặng 3.690 tấn – lớn gấp 10 lần so với các tàu buôn gỗ thông thường thời bấy giờ. Columbus được đóng bằng gỗ vuông thô, không trét kín các đoạn nối để dễ dàng tháo rời khi đến nơi.

Hành trình vượt Đại Tây Dương

Columbus chở 6.300 tấn gỗ vượt Đại Tây Dương đến Anh. Mặc dù không dành cho các chuyến đi biển dài, con tàu vẫn thành công trong hành trình kéo dài 7 tuần, dù gặp phải tình trạng rò rỉ nặng nề. Khi đến London, Columbus gây chú ý lớn và mang lại khoản lợi nhuận khổng lồ từ cả lượng gỗ chở hàng lẫn gỗ tháo dỡ từ thân tàu.

Sự thất bại và kết thúc của những con tàu dùng một lần

Thành công thương mại của Columbus không kéo dài khi nó bị buộc thực hiện chuyến đi thứ hai và gặp bão, chìm ngoài khơi. Con tàu thứ hai, Baron of Renfrew, ra đời năm 1825, lớn hơn cả Columbus với trọng lượng hơn 5.880 tấn, cũng gặp số phận tương tự khi mắc cạn tại eo biển Manche.

Mặc dù ý tưởng tàu "dùng một lần" mang lại lợi ích kinh tế ban đầu, những rủi ro lớn từ việc vận hành các con tàu này và chi phí tổn thất đã khiến mô hình này không thể tiếp tục phát triển.

Di sản của thời kỳ đóng tàu táo bạo

Những con tàu "dùng một lần" như Columbus và Baron of Renfrew là minh chứng cho sự sáng tạo trong ngành hàng hải thế kỷ 19, đồng thời phản ánh những thách thức và giới hạn của công nghệ thời bấy giờ. Dù ngắn ngủi, thời kỳ này đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử ngành đóng tàu.