Trong dòng chảy của xã hội hiện đại, Tết Nguyên đán – ngày lễ thiêng liêng và quan trọng nhất của người Việt, cũng đang chứng kiến những thay đổi rõ rệt. Nếu như thế hệ ông bà, cha mẹ coi trọng những nghi thức truyền thống và sự sum vầy tại quê nhà, thì thế hệ trẻ ngày nay lại có một cách tiếp cận khác. Họ không làm mất đi ý nghĩa của Tết, nhưng đang tái định nghĩa nó theo một cách thức mới, phù hợp với lối sống năng động, cởi mở và đề cao trải nghiệm cá nhân. Dưới đây là những thay đổi sâu sắc trong cách ăn Tết của thế hệ trẻ.
Trước đây, việc "về quê ăn Tết" là một nghi lễ bất thành văn, là điều bắt buộc và thiêng liêng. Thế nhưng, ngày càng nhiều người trẻ, đặc biệt là những người sống xa nhà, lại chọn Tết làm thời điểm để đi du lịch. Thay vì quây quần bên mâm cơm truyền thống, họ có thể đón giao thừa trên một bãi biển, khám phá một thành phố cổ kính hay trekking giữa những ngọn núi hùng vĩ. Sự thay đổi này không hẳn là quay lưng với gia đình, mà là một cách để nghỉ ngơi, khám phá bản thân và tận hưởng cuộc sống sau một năm làm việc vất vả. Những chuyến đi này còn giúp họ tái tạo năng lượng và có thêm những câu chuyện để kể khi trở về.
Thế hệ trẻ lớn lên cùng công nghệ, và điều này đã tác động mạnh mẽ đến cách họ chuẩn bị cho ngày Tết. Thay vì phải chen chúc ở các chợ hoa, chợ truyền thống để mua sắm, họ lựa chọn mua sắm trực tuyến. Từ quần áo, đồ trang trí đến các món ăn đặc trưng như bánh chưng, giò chả, tất cả đều có thể được đặt mua dễ dàng qua mạng xã hội hoặc các trang thương mại điện tử. Hơn thế nữa, các dịch vụ tiện ích như dọn dẹp nhà cửa, nấu ăn hay thậm chí là trang trí nhà cũng trở nên phổ biến, giúp các bạn trẻ tiết kiệm thời gian, công sức để dành cho việc sum vầy hoặc thư giãn. Điều này không làm mất đi sự tỉ mỉ của ngày Tết mà chỉ đơn giản là giúp nó trở nên gọn gàng và hiệu quả hơn.
Khoảng cách địa lý không còn là rào cản lớn khi thế hệ trẻ đón Tết. Mặc dù không thể về nhà, họ vẫn duy trì kết nối với gia đình và bạn bè thông qua các cuộc gọi video, tin nhắn chúc Tết hay thậm chí là livestream các khoảnh khắc đáng nhớ. Lì xì online cũng là một nét mới, vừa tiện lợi vừa mang lại niềm vui cho người nhận, đặc biệt là các em nhỏ. Cách kết nối linh hoạt này cho thấy, dù không ở gần nhau, giá trị của sự sum vầy và yêu thương vẫn được giữ trọn vẹn, chỉ là được thể hiện theo một phương thức hiện đại hơn.
Thế hệ trẻ ngày nay có xu hướng tối giản hóa các nghi thức rườm rà. Thay vì lo lắng về một mâm cỗ cúng phức tạp hay những thủ tục lễ lạt cứng nhắc, họ tập trung vào ý nghĩa thực sự của việc thờ cúng tổ tiên và sum họp gia đình. Bữa cơm tất niên có thể không cầu kỳ, nhưng phải đủ ấm cúng, vui vẻ. Việc đi lễ chùa, hái lộc đầu năm vẫn được duy trì, nhưng không phải vì áp lực mà vì mong muốn tìm thấy sự an yên trong tâm hồn, gửi gắm những hy vọng tốt đẹp cho một năm mới. Đây là một sự chuyển dịch từ hình thức sang nội dung, từ vẻ ngoài sang giá trị tinh thần.
Bữa cơm tất niên có thể không cầu kỳ, nhưng phải đủ ấm cúng, vui vẻ. Ảnh: Internet
Sự thay đổi trong cách ăn Tết của thế hệ trẻ là một sự thích nghi tất yếu của văn hóa truyền thống trong bối cảnh hiện đại. Dù có những khác biệt so với thế hệ trước, điều quan trọng là họ vẫn trân trọng và giữ gìn những giá trị cốt lõi của ngày Tết: sự sum vầy, lòng biết ơn đối với tổ tiên và tinh thần lạc quan, hướng về tương lai. Những thay đổi này không làm mất đi vẻ đẹp của Tết mà chỉ làm cho bức tranh văn hóa thêm phong phú, đa dạng và phù hợp hơn với nhịp sống của thời đại mới.