Trong kỷ nguyên số hiện nay, công nghệ đang góp phần làm thay đổi cách mà chúng ta hiểu và tương tác với vũ trụ. Một trong những bước tiến quan trọng nhất trong lĩnh vực nghiên cứu thiên văn học là việc áp dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh. Mới đây, Nvidia đã công bố sự hợp tác với Viện SETI (Search for Extraterrestrial Intelligence) để thực hiện cuộc tìm kiếm đầu tiên trên thế giới cho các tín hiệu sóng radio nhanh (fast radio bursts - FRBs) trong thời gian thực, một trong những hiện tượng thiên văn có thể chỉ ra sự tồn tại của sự sống ngoài hành tinh.
Viện SETI, với cơ sở hạ tầng Allen Telescope Array tại California, đã từ lâu theo đuổi mục tiêu tìm kiếm dấu hiệu của trí tuệ ngoài hành tinh. Các tín hiệu sóng radio nhanh là những tín hiệu năng lượng cao từ không gian, thường khó xác định và phân tích. Trước đây, quá trình phân tích các tín hiệu này chủ yếu được thực hiện offline, nghĩa là các nhà nghiên cứu thu thập dữ liệu và xử lý chúng sau đó, gây ra nhiều rủi ro và chậm trễ.
Sự hợp tác này đánh dấu một bước đột phá lớn khi Nvidia cung cấp nền tảng Holoscan, một nền tảng xử lý cảm biến, và IGX, giải pháp điện toán biên, giúp các nhà nghiên cứu SETI nhanh chóng phân tích và phát hiện các tín hiệu từ không gian.
Theo Andrew Siemion, người đứng đầu SETI tại Viện SETI, sự phát triển của công nghệ AI và khả năng xử lý mạnh mẽ của Nvidia đã mở ra khả năng phát hiện các tín hiệu sóng radio trong thời gian thực. Dự án này bắt đầu khi Siemion nhận thấy tiềm năng của machine learning trong việc phân tích các tín hiệu radio từ hơn một thập kỷ trước. Viện SETI đã sử dụng GPU của Nvidia để tăng tốc các thuật toán phân tách tín hiệu khỏi tiếng ồn nền, và cùng với đó, họ đã phát triển một hệ thống có khả năng phát hiện tín hiệu trong thời gian thực.
“Chúng tôi muốn tạo ra một cái gì đó thực sự thúc đẩy khả năng của mình”, Siemion cho biết. “Chúng tôi hình dung một giải pháp phát trực tuyến mà theo cách tổng quát hơn, lấy dữ liệu theo thời gian thực từ các kính thiên văn và đưa chúng trực tiếp vào GPU để thực hiện suy luận AI.”
Dự án đã được tiến hành với sự hợp tác của chương trình Breakthrough Listen, một nghiên cứu SETI khác có trụ sở tại Đại học Oxford, sử dụng GPU để xử lý dữ liệu từ các kính thiên văn radio.
Cuộc thử nghiệm gần đây nhất đã tiến hành nhắm vào 28 ăng-ten tại Nebula Crab, thu thập hơn 90 tỷ gói dữ liệu chỉ trong vòng 15 giờ, với tốc độ xử lý gần 100 Gbps—gấp đôi khả năng của Viện SETI trước đó. Theo Siemion, hệ thống AI hiện tại có thể thu thập và phân tích tất cả dữ liệu đầu vào mà không cần loại bỏ bất kỳ tín hiệu nào để đạt hiệu suất, điều này là một cải tiến đáng kể so với các phương pháp trước đây.
“Chúng tôi đang ở ngưỡng cửa của một cách hoàn toàn khác để phân tích dữ liệu thiên văn trực tiếp, và những điều chúng tôi có thể khám phá từ đó sẽ rất tuyệt vời”, Siemion chia sẻ.
Sự phát triển này không chỉ giới hạn trong lĩnh vực thiên văn học. Hệ thống phân tích dữ liệu thời gian thực của Viện SETI, được hỗ trợ bởi Nvidia, có thể áp dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác cần điện toán gia tốc và AI, từ y tế đến công nghiệp sản xuất.
Nvidia không chỉ khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực công nghệ mà còn mở ra cánh cửa cho những khám phá mới trong nghiên cứu vũ trụ, thúc đẩy những hiểu biết sâu sắc hơn về sự sống ngoài trái đất.
Sự kết hợp giữa AI và nghiên cứu thiên văn học đang tạo ra những cơ hội chưa từng có trong việc hiểu biết về vũ trụ. Cuộc tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh của Viện SETI với sự hỗ trợ của Nvidia không chỉ là một dự án công nghệ mà còn là một bước tiến quan trọng trong cuộc hành trình khám phá những điều kỳ diệu của vũ trụ. Tương lai đang mở ra những khả năng vô tận, và AI đang dẫn dắt chúng ta đến những chân trời mới.
