Mưa axit là gì?
Tên chính thức của mưa axit là lắng đọng axit, dùng để chỉ mưa, tuyết, sương mù, mưa đá và các lượng mưa khác trong khí quyển có giá trị pH nhỏ hơn 5,6. Có thể chia thành hai loại: “lắng đọng ướt” và “lắng đọng khô”. Loại trước dùng để chỉ tất cả các chất ô nhiễm dạng khí hoặc dạng hạt rơi xuống đất cùng với lượng mưa, tuyết, sương mù hoặc mưa đá. Loại thứ hai đề cập đến một số chất có tính axit mang theo bụi rơi từ không khí vào những ngày trời không mưa.
Mưa axit ảnh hưởng nghiêm trọng đến rừng, nguồn nước ngọt và đất, giết chết côn trùng và sinh vật thủy sinh, cũng như ăn mòn các kết cấu thép như cầu, phong hóa các tòa nhà và tượng đá cũng như ảnh hưởng đến môi trường. sức khỏe con người. Kể từ những năm 1970, một số quốc gia đã cố gắng giảm lượng lưu huỳnh điôxít và ôxít nitơ thải vào khí quyển với kết quả khả quan. Ôxít nitơ cũng được tạo ra từ sét, và điôxít lưu huỳnh cũng được tạo ra từ các vụ phun trào núi lửa.
Mưa axit với giá trị pH thấp hơn 4,7 chuyển đổi chì hữu cơ trong đất thành chì vô cơ, ức chế sự phân chia tế bào của rễ cây, do đó tạo ra bào tử của vi khuẩn, nấm, vi rút và các vi sinh vật khác. các mầm bệnh khác xâm nhập vào rễ và có thể làm chết cây; Nếu giá trị PH thấp hơn 3,5 thì nó sẽ trực tiếp làm hỏng tán lá của cây, làm cho cây bị héo và chết. Chính vì vậy, người ta thường gọi trận mưa axit này là “thần chết giữa trời mây”.
Ở Việt Nam, mưa axit đã xuất hiện ở bán đảo Cà Mau vào năm 1998. Tỉnh Cà Mau của Việt Nam không phải là một khu công nghiệp phát triển, vì vậy nguyên nhân gây ra mưa axit ngoài những tác động cục bộ như: hoạt động giao thông, cháy rừng, cháy rừng v.v. , cần xem xét các tác động khác như khói công nghiệp, hoạt động núi lửa và cả nguyên nhân từ các khu vực lân cận như Indonesia, Philippines, Malaysia. … do gió đưa đến. Tại khu vực TP.Cần Thơ, tần suất mưa axit trung bình trong 10 năm đã lên tới 58%. Tại Tây Ninh, tần suất mưa axit trung bình trong 10 năm cũng ở mức 57,9%.
Hình thành mưa axit
Có nhiều nguyên nhân gây ra mưa axit như núi lửa phun, hỏa hoạn… Nhưng nguyên nhân chính vẫn là do con người. Mưa axit được hình thành chủ yếu do con người thải một lượng lớn các chất có tính axit vào khí quyển. Ví dụ, ở Trung Quốc, mưa axit chủ yếu hình thành do đốt than có hàm lượng lưu huỳnh cao, phần lớn là mưa axit sunfuric, ít mưa axit nitric hơn.
Trong thành phần của nhiên liệu tự nhiên như than đá, dầu mỏ có chứa một lượng lớn lưu huỳnh, còn không khí thì chứa nhiều nitơ. Quá trình đốt cháy tạo ra các khí độc hại như lưu huỳnh đioxit và nitơ đioxit. Các khí này hòa tan với hơi nước trong không khí tạo thành axit sunfuric và nitric. Khi trời mưa, các hạt axit này sẽ hòa tan vào nước mưa, làm giảm độ pH của nước mưa. Nếu nước mưa có độ pH dưới 5,6, nó được gọi là mưa axit. Do có tính axit cao, nước mưa có thể hòa tan một số bụi kim loại và oxit kim loại trong không khí như oxit chì,… khiến nước mưa càng trở nên độc hại hơn đối với động thực vật. và con người.
Sự nguy hiểm của mưa axit
1. Mưa chua có thể làm chua đất, làm mất chất dinh dưỡng khoáng của đất; thay đổi kết cấu đất dẫn đến đất cằn cỗi, ảnh hưởng đến sự sinh trưởng bình thường của cây trồng; Mưa axit cũng có thể gây ra các bệnh thực vật và côn trùng gây hại, làm giảm năng suất cây trồng rất nhiều.
2. Mưa axit có thể gây ra tác hại lớn đối với thực vật rừng. Lá cây tiếp xúc với mưa axit càng lâu thì mức độ gây hại càng nặng.
3, Tác động đến cơ thể con người. Thứ nhất, các kim loại nặng như thủy ngân, chì xâm nhập vào cơ thể con người qua chuỗi thức ăn, gây ung thư và sa sút trí tuệ do tuổi già; thứ hai, sương mù axit xâm nhập vào phổi gây phù phổi hoặc tử vong; thứ ba, sống trong môi trường chứa axit lắng đọng lâu ngày, thời gian tạo ra quá trình oxy hóa lipid làm tăng khả năng mắc các bệnh như xơ cứng động mạch, nhồi máu cơ tim.
4. Mưa axit có thể làm tan lớp xi măng đã đông cứng trên bề mặt vật liệu xây dựng phi kim loại (bê tông, vữa và gạch cát), tạo ra các khoảng trống và vết nứt, làm giảm cường độ và hư hỏng công trình.
Mưa axit được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1952, nhưng phải đến những năm 1960, các nhà khoa học mới bắt đầu quan sát và nghiên cứu hiện tượng này. Thuật ngữ “mưa axit” do Robert Angus Smith đặt ra vào năm 1972. Người ta nhận thấy rằng mưa axit rất có hại cho môi trường sống, trong xây dựng, bảo tồn di tích lịch sử… Được phát hiện tại Đức năm 1984 cho thấy hơn một nửa những khu rừng ở phía tây của đất nước đã hoặc đang trong giai đoạn bị tàn phá ở các mức độ khác nhau và sản lượng gỗ bị mất ước tính khoảng 800 triệu đô la. Hay như ở Thụy Sĩ, khoảng 12 triệu cây bị mất (chiếm 14% diện tích rừng), còn ở Hà Lan, diện tích rừng bị tàn phá lên đến 40%. Nguyên nhân khiến mưa axit “giết chết” rừng là do chúng cuốn trôi hết chất dinh dưỡng và vi sinh vật có lợi, làm suy yếu sức đề kháng của cây, dễ bị bệnh do nhiễm ký sinh trùng. . Lá gặp mưa axit bị “cháy” và lấm tấm, mầm chết… Thông là loài cây đặc biệt nhạy cảm với mưa axit.
Tổng hợp: Công Nghệ Chính Nhân
