Trong bối cảnh nhu cầu sử dụng năng lượng cho các trung tâm dữ liệu và công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng tăng, Google vừa công bố thỏa thuận hợp tác với Kairos Power, một startup hạt nhân, nhằm xây dựng bảy lò phản ứng hạt nhân nhỏ để cung cấp điện cho hệ thống trung tâm dữ liệu của mình. Dự án này hứa hẹn sẽ bổ sung khoảng 500 megawatt điện không phát thải khí carbon, một động thái mạnh mẽ của Google trong việc chuyển đổi sang năng lượng sạch. Tuy nhiên, với kế hoạch đưa các lò phản ứng vào hoạt động trước năm 2030, nhiều chuyên gia vẫn bày tỏ hoài nghi về tính khả thi của mốc thời gian này.
Google không phải là gã khổng lồ công nghệ duy nhất lựa chọn năng lượng hạt nhân để đáp ứng nhu cầu sử dụng điện ngày càng cao. Trước đó, Microsoft đã ký hợp đồng với Constellation Energy để khởi động lại một lò phản ứng tại Three Mile Island, trong khi Amazon cũng công bố kế hoạch xây dựng trung tâm dữ liệu kết nối trực tiếp với một nhà máy hạt nhân ở Pennsylvania. Những động thái này cho thấy xu hướng chung của các công ty công nghệ lớn trong việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch để giảm thiểu tác động tới môi trường.
Thỏa thuận với Google là một bước tiến lớn cho Kairos Power, nhưng vẫn còn nhiều thách thức phía trước. Startup này đang hướng tới việc xây dựng các lò phản ứng hạt nhân nhỏ (SMR), một loại lò phản ứng được cho là có thể giúp giảm chi phí và rút ngắn thời gian xây dựng so với các nhà máy hạt nhân truyền thống. Với thiết kế nhỏ gọn hơn, lò phản ứng SMR có thể sản xuất từ 50 đến 300 megawatt điện, so với các nhà máy lớn thường cung cấp hơn 1.000 megawatt.
Kairos Power còn đặc biệt hơn khi sử dụng công nghệ làm mát bằng muối nóng chảy, gồm muối lithium fluoride và beryllium fluoride, thay vì dùng nước như phần lớn các lò phản ứng hiện nay. Công nghệ này hứa hẹn sẽ nâng cao độ an toàn và hiệu quả của lò phản ứng, nhưng nó cũng đòi hỏi các quy trình phê duyệt từ Ủy ban Quy định Hạt nhân Hoa Kỳ (NRC). Mặc dù đã nhận được sự chấp thuận cho kế hoạch xây dựng lò phản ứng thử nghiệm công suất 35 megawatt, Kairos vẫn phải đối mặt với những thách thức lớn về mặt kỹ thuật và quy định.
Mặc dù có những bước tiến trong việc chấp thuận xây dựng lò phản ứng, một thách thức lớn mà Kairos phải đối diện chính là thái độ của công chúng đối với năng lượng hạt nhân. Theo khảo sát của Pew Research, khoảng 56% người Mỹ ủng hộ việc mở rộng sử dụng năng lượng hạt nhân, nhưng vẫn còn tới 44% phản đối. Sự phản đối này có thể gia tăng nếu địa điểm xây dựng lò phản ứng nằm gần khu dân cư, bởi nhiều người dân vẫn lo ngại về các nguy cơ tiềm ẩn, dù tỷ lệ ủng hộ năng lượng hạt nhân đang ở mức cao gần đây. Trong khi đó, các nguồn năng lượng tái tạo như gió và mặt trời lại nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ hơn, nhờ vào tính sẵn có và chi phí thấp hơn so với năng lượng hạt nhân mới.
Kairos không phải là startup duy nhất trong lĩnh vực lò phản ứng SMR, và cũng không chỉ có mình họ phải đối diện với những thách thức trong việc đạt được mốc thời gian thương mại hóa. Các startup khác như Oklo cũng đang nỗ lực đưa lò phản ứng SMR vào hoạt động nhưng chưa thành công. Bên cạnh đó, Kairos còn phải cạnh tranh với các công ty công nghệ nhiệt hạch, vốn đang hướng tới việc xây dựng các nhà máy điện quy mô thương mại trước năm 2035. Nếu Kairos không thể hoàn thành dự án trước năm 2030, họ có thể bị tụt lại phía sau trong cuộc đua công nghệ năng lượng.
Thỏa thuận giữa Google và Kairos Power cho thấy một sự dịch chuyển đáng kể trong cách mà các tập đoàn công nghệ tiếp cận vấn đề năng lượng bền vững. Việc sử dụng lò phản ứng SMR không chỉ giúp cung cấp điện ổn định mà còn góp phần quan trọng trong mục tiêu giảm phát thải carbon toàn cầu. Tuy nhiên, để đạt được điều này, các startup năng lượng hạt nhân như Kairos phải vượt qua hàng loạt thử thách từ kỹ thuật, quy định pháp lý đến thái độ của công chúng.
Trong dài hạn, nếu các lò phản ứng SMR có thể hoạt động an toàn và hiệu quả, chúng sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp hạt nhân. Không chỉ các công ty công nghệ lớn như Google, Microsoft hay Amazon, mà cả những doanh nghiệp khác cũng có thể cân nhắc chuyển đổi sang năng lượng hạt nhân nhỏ để đáp ứng nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng trong tương lai.
Dự án hợp tác giữa Google và Kairos Power không chỉ đơn thuần là một thỏa thuận thương mại mà còn là một bước tiến trong việc ứng dụng công nghệ năng lượng sạch. Với những nỗ lực này, các lò phản ứng hạt nhân nhỏ có thể trở thành giải pháp năng lượng bền vững cho ngành công nghệ và nhiều lĩnh vực khác, góp phần quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, để đạt được điều đó, các startup như Kairos cần tiếp tục cải tiến công nghệ và vượt qua các thách thức không chỉ về mặt kỹ thuật mà còn về xã hội và chính sách.
