Lợi nhuận là phần chênh lệch giữa doanh thu của doanh nghiệp và chi phí mà doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất để đạt được mức doanh thu đó. Lợi nhuận được coi là kết quả tài chính cuối cùng của hoạt động kinh doanh, sản xuất … của doanh nghiệp.
Lưu chuyển tiền thuần là số tiền thu được sau khi trừ đi các khoản chi phí của doanh nghiệp, bao gồm: lưu chuyển tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh, lưu chuyển tiền từ hoạt động đầu tư, lưu chuyển tiền từ hoạt động tài chính.
Để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa khái niệm “lợi nhuận” và “dòng tiền”, chúng ta hãy áp dụng nó vào câu chuyện mua bán bò trên mạng đang gây tranh cãi. Vấn đề tưởng chừng như “bắt đầu” này đã từng được đưa ra như một câu hỏi phỏng vấn cho một nhân viên kế toán của một công ty nào đó.
Bài toán con bò đang gây tranh cãi trên mạng xã hội
Sức hút của bài toán này có lẽ đến từ màn tranh cãi giữa hai đáp án khác nhau do cư dân mạng đưa ra.
Trả lời 1: Lần mua bán thứ nhất lãi 2 triệu, lần thứ hai lãi 2 triệu, tổng cộng là 4 triệu.
Trả lời 2: Số tiền ban đầu là 10 triệu, sau đó bán được 12 triệu, lãi 2 triệu. Mua con bò lần thứ hai giá 15 triệu, người bán phải bỏ thêm 3 triệu (hiện tại là 12 triệu) tương đương lỗ 3 triệu. Sau đó bán được 17 triệu, lãi 2 triệu. Như vậy, tổng lợi nhuận bù đắp được là 1 triệu đồng.
Câu trả lời nào trong 2 câu trả lời trên là câu trả lời của bạn?
Ở đây, chúng ta có thể áp dụng hai khái niệm “lợi nhuận” và “dòng tiền” để làm rõ vấn đề.
Lợi nhuận là khoản chênh lệch giữa doanh thu và chi phí. Đơn giản trong trường hợp này là sự khác biệt giữa giá trị mua và bán. Hai lần buôn bán, mỗi lần chênh lệch 2 triệu đồng, tức tổng lãi người bán bò là 4 triệu đồng. Đây là điều hiển nhiên và khá hiển nhiên.
Tuy nhiên, tại sao câu trả lời 2 lại nghe hợp lý?
Hãy chia nhỏ vấn đề của câu trả lời 2. Mấu chốt của vấn đề là câu trả lời 2 đã không xác định đúng vòng quay vốn lưu động, thêm sự kết hợp của “lợi nhuận” và “dòng tiền” vào đó. trong một phép tính cộng hoặc trừ. Hãy tưởng tượng khi chúng ta cộng và trừ, chúng ta phải sử dụng cùng một hệ quy chiếu, giống như cộng chiều cao của một ngôi nhà với chiều dài của một sân trong ngôi nhà đó, nó sẽ ra sao?
Vòng quay của vốn lưu động có nguồn gốc từ tiền được chuyển thành hàng tồn kho (hàng hoá), sau đó quay trở lại tiền mặt (bán hàng xuất quỹ) hoặc thông qua các khoản phải thu rồi chuyển thành tiền mặt (nếu bán hàng cho công nợ).
Trong chuỗi giao dịch của bull-seller, vốn lưu động đã luân chuyển 2 vòng Tiền – Hàng (Bò) – Tiền, tương ứng với 2 giao dịch và tạo ra 2 khoản lợi nhuận phân biệt rõ ràng. Cách tính doanh thu lần này với giá vốn lần sau là “sai hợp lý” cho đáp án 2.
Về khoản “lỗ 3 triệu” khi bán với giá 12 triệu và mua lại với giá 15 triệu nghe có vẻ hợp lý, nhưng đó là sản phẩm của sự nhập nhằng giữa “lợi nhuận” và “dòng tiền”. Lợi nhuận, như đã giải thích ở trên. Và dòng tiền thuần được hiểu đơn giản là phần chênh lệch giữa Chi phí thực bằng tiền và Doanh thu thực bằng tiền của một doanh nghiệp, nếu “Doanh thu” lớn hơn dòng tiền dương “Chi” và ngược lại.
Cụ thể: Đối với vấn đề con bò, dòng tiền trong kỳ sẽ được tính như sau:
Chi: 10 + 15 = 25 triệu đồng
Doanh thu: 12 + 17 = 29 triệu đồng
Lưu chuyển tiền thuần trong kỳ = 29 triệu – 25 triệu đồng, trong trường hợp này bằng lợi nhuận do đã loại bỏ các yếu tố thay đổi của vốn lưu động như tăng giảm hàng tồn kho, khoản phải thu, …..
Nếu số liệu bổ sung, ví dụ, lần bán bò thứ hai, được bán với giá 17 triệu đồng nhưng người mua nợ 5 triệu, thì dòng tiền thuần sẽ thay đổi như sau:
Chi: 10 + 15 = 25 triệu đồng
Thu: 12 + 12 (do bên mua nợ 5 triệu) = 24 triệu
Lưu chuyển tiền thuần trong kỳ = 24 -25 = -1 triệu đồng.
Bạn thấy đấy, lợi nhuận không thay đổi, nhưng sự thay đổi vốn lưu động đã khiến dòng tiền chuyển từ dương sang âm. Tương tự, sự thay đổi của các yếu tố khác trong vốn lưu động như hàng tồn kho, .. hay các chi phí không bằng tiền như chi phí khấu hao, … sẽ làm thay đổi dòng tiền.
Với báo cáo tài chính của doanh nghiệp, câu chuyện lưu chuyển tiền tệ sẽ phức tạp hơn rất nhiều, bởi có nhiều yếu tố ảnh hưởng bên cạnh sự thay đổi của vốn lưu động như hoạt động đầu tư, hoạt động tài chính.
Thực tế nếu bạn thử tìm thì sẽ thấy hầu như không có doanh nghiệp nào hoạt động sơ khai như người bán bò trong ví dụ mà hai chỉ tiêu lợi nhuận và lưu chuyển tiền thuần trong kỳ bằng nhau.
Nhưng hiểu được bản chất của sự khác biệt giữa lợi nhuận và dòng tiền, bạn sẽ hiểu tại sao rất nhiều doanh nghiệp có báo cáo tài chính lợi nhuận dương, nhưng dòng tiền thuần trong kỳ lại âm hoặc ngược lại.
Nếu bạn bắt gặp một doanh nghiệp trong kỳ có RẤT NHIỀU hoạt động kinh doanh chính nhưng trong kỳ dòng tiền lại TÍCH CỰC thì bạn cũng đừng quá ngạc nhiên. Vì có thể do doanh nghiệp đó nhận thêm một khoản vốn góp bằng tiền hoặc nhận một khoản vay có giá trị lớn hơn, hoặc thanh lý một tài sản cố định, một khoản vốn góp nào đó,….
Người viết đã có thời gian tham gia giảng dạy tại một trung tâm đào tạo kế toán và nhận được câu hỏi tình huống sau: Giám đốc (công ty gia đình) chung tay thu chi trong kỳ và cho biết công ty lãi 500 triệu đồng. , trong khi lãi trên kết quả kinh doanh chỉ 400 triệu đồng. Giám đốc yêu cầu kế toán giải trình số chênh lệch, nếu thiếu thì kế toán phải bù chênh lệch 100 triệu.
Trên thực tế, tại các công ty vừa và nhỏ, đặc biệt là các doanh nghiệp quy mô gia đình, bản thân nhiều Giám đốc cũng chưa hiểu hết về nghiệp vụ kế toán và bản chất tài chính. tiền trên báo cáo tài chính, vì vậy những câu chuyện như trên hoàn toàn có thể xảy ra.
Nếu kế toán làm việc theo kiểu “cầm tay chỉ việc”, không có tư duy độc lập và hiểu rõ bản chất vấn đề thì khi gặp những tình huống như thế này, việc rơi vào trạng thái hoang mang là điều khó tránh khỏi. Cũng giống như vấn đề con bò ở trên, khi được phỏng vấn, kế toán đã đánh bại đến 50% số ứng viên.
Tổng hợp: Công Nghệ Chính Nhân
