Một loạt các đồng ổn định (stablecoin) đang được giám sát chặt chẽ sau khi các nhà quản lý và nhà đầu tư chứng kiến UST lao dốc từ mức cố định một đô la xuống chỉ còn 0,03 đô la vào ngày 13 tháng 5. Trong khi đó, giá Terra (Luna), tiền điện tử gắn liền với UST, cũng giảm theo chiều dọc từ $ 77 lên $ 5 vào giữa tuần và thấp hơn $ 0,1.
Tiền điện tử LUNA đã giảm giá trị sau một thời gian ngắn.
Sự sụp đổ của UST và Luna đã khiến các nhà đầu tư mất hàng tỷ đô la, đồng thời cũng ảnh hưởng đến hàng loạt các loại tiền mã hóa khác. Nhiều người đặt câu hỏi về tuyên bố của các nhà phát triển tiền điện tử rằng họ có thể xây dựng một hình thức tài chính mới, không bị ảnh hưởng bởi những bất ổn từ các ngân hàng trong thế giới tài chính truyền thống.
Stablecoin là gì?
Tiền điện tử như Bitcoin là tài sản kỹ thuật số dễ bay hơi có thể biến động dữ dội trong thời gian rất ngắn chỉ bằng một dòng tweet từ CEO Tesla Elon Musk.
Stablecoin được thiết kế để giảm thiểu rủi ro đó. Chúng là các loại tiền kỹ thuật số được phát triển trên blockchain và có giá trị ổn định, vì chúng được gắn với giá trị của các loại tiền tệ fiat, như USD hoặc Euro. Về lý thuyết, một stablecoin sẽ có giá tương đương với một đô la, bất kể các loại tiền điện tử khác biến động như thế nào.
Stablecoin đã trở thành một yếu tố chính của hệ sinh thái tiền điện tử trong hai năm qua, với các nhà giao dịch và nhà đầu tư đã tích lũy được khoảng 180 tỷ đô la stablecoin tính đến giữa tháng 5.
UST stablecoin hoạt động như thế nào?
Hiện tại, có hai loại tiền ổn định chính. Đầu tiên là một tài sản được hỗ trợ bởi tài sản dự trữ như tiền fiat, trái phiếu, thương phiếu hoặc thậm chí các mã thông báo tiền điện tử khác. Tether (USDT), USD Coin (USDC) hoặc Binance USD (BUSD) thuộc loại này.
Sau này xây dựng một thuật toán “phi tập trung”, điển hình là TerraUSD (UST). Những stablecoin này không được giữ ở dạng dự trữ, thay vào đó giá trị của chúng được duy trì bởi một cơ chế phức tạp liên quan đến việc hoán đổi với một loại tiền điện tử thả nổi tự do để kiểm soát nguồn cung.
Luna là mã thông báo quản trị dự án của blockchain Terra đóng một vai trò quan trọng trong UST và các stablecoin của nó. Về nguyên tắc, UST là nguyên liệu để tạo ra Luna và ngược lại, Luna cũng cần thiết để đúc UST. Mối tương quan giữa nguồn cung Luna / UST sẽ duy trì tỷ giá UST xấp xỉ với USD.
Khi giá UST xuống thấp, người chơi sẽ mua và đổi lấy Luna để kiếm lời. Ngược lại, khi giá UST cao, người chơi có thể đổi Luna tương đương một USD thành một UST để ăn chênh lệch.
Luna có mối liên hệ chặt chẽ với UST. Mã thông báo này có tổng nguồn cung là một tỷ đồng tiền. Nếu mạng vượt quá một tỷ, mạng Terra sẽ đốt cháy Luna cho đến khi nguồn cung cấp trở lại cân bằng.
Terra được Terraform tạo ra vào năm 2018 với hai người sáng lập là Do Kwon và Daniel Shim. Mạng Terra sử dụng cơ chế đồng thuận DPoS, cho phép các hợp đồng thông minh tạo ra nhiều loại stablecoin.
Lý do tại sao Luna mất giá trị
Chất xúc tác dẫn đến sự lao dốc là một loạt các khoản rút tiền lớn từ Anchor Protocol, một loại ngân hàng tiền điện tử do Terraform thành lập. Các nền tảng như vậy được các nhà đầu tư sử dụng để thu lợi nhuận bằng cách cho vay tiền điện tử.
Tính đến đầu tháng 5, các nhà đầu tư đã đổ số tiền Luna trị giá hơn 14 tỷ USD vào Anchor. Phần lớn nguồn cung cấp stablecoin cũng nằm trên nền tảng.
Số lượng giao dịch lớn trên Anchor khiến thuật toán cân bằng giữa UST và Luna biến động mạnh, gây ra tình trạng de-peg cho UST. De-peg là thuật ngữ chỉ một mã thông báo không còn giữ tỷ giá cố định đã được thiết lập trước đó trên một loại tiền tệ.
Khi UST bị bỏ chốt, người chơi vẫn chuyển UST thành Luna theo thuật toán cân bằng chính xác để giảm nguồn cung. Tuy nhiên, lượng chuyển UST tăng đột biến đã khiến giá Luna giảm mạnh. Kết quả là UST không còn duy trì được mức một USD / đồng và Luna cũng sụp đổ.
Sự biến động đã tạo ra phản ứng quay vòng, khiến ngày càng nhiều nhà đầu tư rút UST khỏi Anchor để bán. Lượng UST được lưu trữ tại Anchor giảm mạnh xuống chỉ còn khoảng 1,6 tỷ USD tính đến ngày 13/5.
Tác động đến các loại tiền điện tử khác
Nhà phát triển Do Kwon từng thành lập quỹ phi lợi nhuận Luna Foundation Guard (LFG) với nguồn vốn dự trữ bằng Bitcoin và các loại tiền mã hóa khác nhau với tổng giá trị ba tỷ USD. Nguồn tiền này gần như đã cạn sau nỗ lực gấp gáp để giữ giá UST trong tuần qua. Việc LFG bán một lượng lớn Bitcoin để thanh toán cũng khiến giá đồng tiền kỹ thuật số này lao dốc. Bitcoin chạm đáy dưới 26.000 USD vào ngày 12 tháng 5, cùng thời điểm UST và Luna giảm nhanh nhất.
Chuyện gì xảy ra tiếp theo?
Do Kwon đã cố gắng nâng cao sự ủng hộ của công chúng sau khi bán hết UST và Luna, nhưng nhiều người đã bán hết cả hai vì cho rằng chúng sẽ không thể phục hồi về giá trị ban đầu. Ngay cả những người ủng hộ tiền điện tử nhiệt tình nhất cũng thừa nhận vụ việc đã làm lung lay niềm tin của họ.
Sự sụp đổ của Luna và UST cũng thu hút sự chú ý của các nhà lập pháp Hoa Kỳ, xoay quanh việc thiếu quy định quản lý stablecoin và thị trường tiền điện tử nói chung. Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen ngày 10/5 đã kêu gọi Quốc hội Mỹ sớm thông qua các quy định kiểm soát stablecoin. Dân biểu Pat Toomey, lãnh đạo đảng Cộng hòa trong Ủy ban Ngân hàng Thượng viện Hoa Kỳ, cũng bày tỏ ý định thúc đẩy luật liên quan.
Diệp Anh (theo WSJ)
Tổng hợp: Công Nghệ Chính Nhân
