Trong nỗ lực định vị lại vị thế của TP.HCM trên bản đồ công nghệ khu vực, một cuộc đối thoại thẳng thắn và mang tính chiến lược đã diễn ra vào tối ngày 9/12 giữa lãnh đạo thành phố và cộng đồng doanh nghiệp khoa học công nghệ. Tại đây, những rào cản về tư duy quản trị và cơ chế hỗ trợ đã được mổ xẻ, trong đó nổi bật lên quan điểm cho rằng với khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, KPI không phải "thành công" mà là "dám chấp nhận thất bại để tiếp tục đầu tư".
Mở đầu cuộc gặp tại Trung tâm khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (Sihub), Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang đã đặt ra bài toán hóc búa về nguồn lực và thứ tự ưu tiên để biến thành phố trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo. Thừa nhận những thách thức của thời đại khi mọi thứ thay đổi quá nhanh, lãnh đạo thành phố bày tỏ sự trông cậy vào hiến kế của cộng đồng doanh nghiệp cho giai đoạn phát triển mới.
Đáp lại lời kêu gọi đó, ông Lê Hồng Minh, Chủ tịch VNG, đã đưa ra một góc nhìn so sánh đầy trăn trở. Dẫn chứng từ sự trỗi dậy thần kỳ của Thâm Quyến – từ một làng chài trở thành thủ phủ công nghệ số một thế giới nhờ những Huawei hay Tencent – ông Minh chỉ ra rằng TP.HCM hiện đang đứng thứ 110 trên bảng xếp hạng Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII). Để rút ngắn khoảng cách này và lọt vào Top 50 trong thập kỷ tới, thành phố cần xác định đổi mới sáng tạo là tầm nhìn cốt lõi, là "một hành trình dài, phân tán và tất cả cùng làm", chứ không thể phụ thuộc vào vài cá nhân đơn lẻ.
Chủ tịch VNG Lê Hồng Minh nêu ý kiến tại buổi đối thoại với lãnh đạo TP HCM, tối 9/12. Ảnh: Internet
Điểm mấu chốt trong tư duy mà Chủ tịch VNG nhấn mạnh nằm ở cách nhìn nhận về sự thất bại. Ông kiến nghị: "TP HCM phải xem các dự án khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo thất bại là điều bình thường, chấp nhận kiên trì đầu tư và chỉ một phần nhỏ trong số đó thành công". Theo ông, thước đo hiệu quả (KPI) không nên là số dự án thắng lợi, mà là số lượng ý tưởng được thử nghiệm. Thành phố cần "chấp nhận nó và tiếp tục đầu tư", bởi "Chỉ cần một phần nhỏ trong số đó thành công, và thành phố kiên trì đầu tư 5–20 năm, TP HCM hoàn toàn có thể bước vào nhóm top 50 thành phố đổi mới sáng tạo toàn cầu".
Đồng tình với quan điểm về rủi ro, ông Don Lâm, Tổng giám đốc VinaCapital, chia sẻ thực tế khốc liệt của đầu tư mạo hiểm nơi "10 công ty chỉ 1-2 sống sót". Từ đó, ông đề xuất TP.HCM không nên trực tiếp rót tiền mà hãy đóng vai trò là khách hàng tiêu thụ sản phẩm công nghệ hoặc áp dụng mô hình Fund of Funds (quỹ mẹ) như Israel. Đặc biệt, ông nhấn mạnh sự cần thiết của cơ chế giải thể nhanh cho các startup không thành công, giúp nhà sáng lập sớm có cơ hội bắt đầu lại thay vì vướng mắc thủ tục pháp lý kéo dài.
Ông Don Lâm, Tổng giám đốc VinaCapital, phát biểu tại cuộc gặp với lãnh đạo TP HCM, tối 9/12. Ảnh: Internet
Ở một góc tiếp cận thực tế hơn nhằm giảm thiểu rủi ro, ông Trần Kim Chung, Chủ tịch CT Group, đề xuất mô hình đặt hàng dựa trên "bài toán thật". Thay vì để startup tự bơi, nhà nước và doanh nghiệp lớn nên đưa ra các vấn đề cụ thể của đô thị để startup giải quyết. Cơ chế này giúp doanh nghiệp trẻ kiểm chứng được năng lực và thị trường ngay lập tức. "Giải được bài toán, có tiền ngay. Startup vừa có thu nhập, vừa có khách hàng", ông Chung khẳng định.
Lắng nghe các ý kiến tâm huyết, Bí thư Trần Lưu Quang bày tỏ sự đồng thuận với việc cải cách thủ tục để doanh nghiệp thất bại được giải thể nhanh, cũng như sẵn sàng xây dựng mô hình hợp tác công tư với các quỹ đầu tư. Ông đúc kết: "Tiền không phải là câu trả lời cho mọi thứ, nhưng nếu không có vốn rất khó khởi nghiệp".
Minh chứng cho cam kết hành động, ngay tại phần kết nối của sự kiện, một Quỹ đầu tư mạo hiểm hỗ trợ startup TP.HCM với quy mô 150 tỷ đồng đã chính thức được khởi xướng. Sự chung tay của hàng loạt tên tuổi lớn như Vingroup, FPT, VNG, MoMo, VinaCapital... không chỉ giải quyết bài toán vốn mà còn là tín hiệu cho thấy hệ sinh thái khởi nghiệp của thành phố đang bước vào giai đoạn liên kết chặt chẽ để bứt phá.