Ursula von der Leyen, chủ tịch đương nhiệm của Liên minh châu Âu (EU), đã chính thức được tái cử nhiệm kỳ 5 năm vào thứ Năm vừa qua. Chiến thắng của bà, với tỷ lệ ủng hộ áp đảo (401 phiếu thuận so với 284 phiếu chống và 15 phiếu trắng), cho thấy sự ủng hộ của các nhà lập pháp châu Âu đối với bà lớn hơn đáng kể so với lần nhậm chức trước.
Điều này có thể được lý giải bởi những biến động địa chính trị gia tăng trên thế giới, với cuộc chiến tranh vẫn đang diễn ra ác liệt tại Ukraine và nước Mỹ đang hướng đến cuộc bầu cử vào tháng 11 năm nay, có khả năng đưa Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025. Tuy nhiên, khả năng giữ bình tĩnh trong thời kỳ khủng hoảng của bà von der Leyen dường như đã giành được sự tôn trọng miễn cưỡng từ các nhà lập pháp.
Vậy, việc bà von der Leyen tái đắc cử sẽ ảnh hưởng như thế nào đến chính sách công nghệ của EU cho đến năm 2029?
Những thành tựu trước đó và định hướng tương lai
Bà von der Leyen đã đi đầu trong việc thúc đẩy các cải cách lớn về chính sách kỹ thuật số. Nhiệm kỳ đầu tiên của bà chứng kiến EU thông qua Đạo luật thị trường kỹ thuật số (DMA) và Đạo luật dịch vụ kỹ thuật số (DSA) - hai quy định quan trọng nhằm hạn chế các mô hình kinh doanh khai thác của Big Tech và có thể buộc phải thiết lập lại hoạt động của các nền tảng này.
EU cũng thông qua các biện pháp lập pháp nhằm cho phép nhiều doanh nghiệp, nhà nghiên cứu, khu vực công và người tiêu dùng có thể truy cập dữ liệu dễ dàng hơn. Chính sách công nghệ cũng là trọng tâm khi bà von der Leyen quyết định ưu tiên quy định rủi ro cho trí tuệ nhân tạo (AI) vào thời điểm nhiều bên khác cho rằng còn quá sớm để can thiệp.
Giờ đây, với sự phát triển nhanh chóng của AI tổng hợp làm gia tăng lo ngại về deepfake và các tác hại khác do AI gây ra, quyết định đảm bảo EU có một bộ quy tắc rõ ràng của bà von der Leyen dường như khá sáng suốt.
Nhiệm kỳ thứ hai của bà von der Leyen dự kiến sẽ tập trung vào việc củng cố tác động của các chính sách kỹ thuật số được ban hành trước đó - với cam kết rõ ràng nhằm "nâng cao và tăng cường" việc thực thi DMA và DSA, theo các nguyên tắc chính trị bà đưa ra để tranh cử nhiệm kỳ thứ hai.
Thực thi các quy tắc mới về kỹ thuật số của EU
Việc thực thi các quy định mới dự kiến sẽ được tăng cường, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử. Các nền tảng được Ủy ban châu Âu giám sát bao gồm AliExpress, Amazon, Booking, Google Shopping, Meta Marketplace, Shein, Temu và Zalando.
Một số chính sách kỹ thuật số mới cũng có thể được ban hành trong tương lai, với khả năng siết chặt hơn các quy tắc liên quan đến việc trẻ em và thanh thiếu niên sử dụng mạng xã hội. Bà von der Leyen cam kết sẽ tiến hành một cuộc điều tra trên toàn EU về "những tác động rộng hơn của mạng xã hội đến hạnh phúc" trong nhiệm kỳ thứ hai.
Các biện pháp đàn áp mạnh mẽ hơn đối với thiết kế "dark pattern" (giao diện người dùng đánh lừa) cũng có thể được thực hiện. "Chúng tôi sẽ giải quyết các kỹ thuật thiếu đạo đức được sử dụng bởi các nền tảng trực tuyến bằng cách hành động đối với thiết kế gây nghiện của các dịch vụ trực tuyến, chẳng hạn như cuộn vô hạn, phát tự động theo mặc định hoặc thông báo liên tục", bà viết. "Chúng tôi cũng sẽ kiên quyết chống lại xu hướng ngày càng gia tăng của hành vi ngược đãi trực tuyến với một kế hoạch hành động chống lại bắt nạt trên mạng".
Mặc dù các biện pháp lập pháp bổ sung có thể được thực hiện, cả hai lĩnh vực này đều có thể được giải quyết bằng cách Ủy ban châu Âu tăng cường thực thi DSA.
Một trọng tâm khác được bà von der Leyen nêu ra trong nhiệm kỳ thứ hai là "bảo vệ nền dân chủ của chúng tôi", theo cách bà nói - điều này có nghĩa là đối phó với thách thức liên tục do thông tin sai lệch trực tuyến gây ra.
Một lần nữa, điều này có thể được thực hiện thông qua việc tăng cường thực thi DSA
