Có một sự trớ trêu đầy tính lịch sử trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo đang diễn ra tại thung lũng Silicon. Nếu như hai năm trước, sự xuất hiện của ChatGPT buộc Google phải ban bố "mã đỏ" để bảo vệ đế chế tìm kiếm, thì giờ đây, gió đã đổi chiều. Sam Altman, CEO của OpenAI, vừa được cho là đã kích hoạt tình trạng khẩn cấp tương tự, yêu cầu toàn bộ đội ngũ nhân sự tạm gác lại các dự án vệ tinh để dồn toàn lực "cứu" vị thế của sản phẩm chủ lực ChatGPT.
Quyết định này được đưa ra dựa trên một thực tế đáng báo động đối với "người tiên phong". Theo các tài liệu nội bộ rò rỉ, Altman chỉ đạo hạ mức độ ưu tiên của hàng loạt dự án mở rộng như ứng dụng quảng cáo, mua sắm, sức khỏe hay trợ lý cá nhân Pulse. Thay vào đó, mọi nguồn lực kỹ thuật phải tập trung vào việc cải thiện tính cá nhân hóa, tốc độ xử lý và độ tin cậy cho mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) cốt lõi. Động thái này cho thấy OpenAI đang cảm nhận rõ sức nóng phả vào gáy khi hào quang của người dẫn đầu đang dần phai nhạt.
Sam Altman, nhà đồng sáng lập và CEO OpenAI. Ảnh: Internet
Sự lo ngại của OpenAI là hoàn toàn có cơ sở khi nhìn vào các bảng xếp hạng kỹ thuật mới nhất. Theo báo cáo từ công ty nghiên cứu Prolific, vị thế độc tôn của ChatGPT đã không còn. Trong danh sách Top 10 mô hình AI hàng đầu, Google áp đảo với bốn đại diện, trong đó Gemini 2.5 Pro chễm chệ ở ngôi đầu bảng—đó là chưa kể đến Gemini 3 vừa ra mắt với sức mạnh vượt trội. Ngược lại, ChatGPT tụt xuống tận vị trí thứ 8, xếp sau cả những cái tên mới nổi như DeepSeek v3, Magistral Medium của Mistral hay các mô hình Grok của xAI.
Cuộc chiến hiện tại không chỉ dừng lại ở chỉ số kỹ thuật mà còn là cuộc đua về hệ sinh thái và sức bền tài chính. Trong khi Google nhanh chóng tích hợp Gemini vào mọi ngõ ngách sản phẩm của mình, OpenAI đang đối mặt với áp lực duy trì bộ máy vận hành tốn kém. Chuyên gia tài chính Jim Cramer của CNBC nhận định rằng OpenAI đang có dấu hiệu chững lại sau giai đoạn bùng nổ. Tham vọng mở rộng sang tìm kiếm hay mạng xã hội của Altman vấp phải bức tường thành vững chắc từ Google. Thậm chí, giới phân tích còn vẽ ra những kịch bản khá ảm đạm cho "kỳ lân" công nghệ này: từ việc cần chính phủ bảo trợ, bị Microsoft thâu tóm hoàn toàn cho đến nguy cơ sụp đổ nếu không tìm được hướng đi bền vững.
Trước tình thế "ngàn cân treo sợi tóc", OpenAI dự kiến sẽ có câu trả lời bằng việc công bố mô hình mới ngay trong tuần tới nhằm đáp trả Gemini 3. Tuy nhiên, đây là một nước đi đầy rủi ro. Công ty buộc phải thận trọng để tránh lặp lại "vết xe đổ" của GPT-5 hồi tháng 8—phiên bản từng bị người dùng phàn nàn vì thiếu cảm xúc và hoạt động kém hiệu quả trong các tác vụ logic. Hơn bao giờ hết, OpenAI cần một cú hích thực sự chất lượng để chứng minh rằng họ vẫn là người dẫn dắt cuộc chơi, chứ không phải là một ngôi sao sớm nở tối tàn trong kỷ nguyên công nghệ khắc nghiệt này.