Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, mang đến những thay đổi sâu rộng trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là thị trường lao động. Không chỉ các công việc văn phòng, mà cả lực lượng lao động phổ thông cũng chịu ảnh hưởng trực tiếp từ làn sóng này. Tự động hóa, robot và trí tuệ nhân tạo đang dần thay thế con người trong nhiều công đoạn sản xuất, đặt ra cả thách thức lẫn cơ hội cho nhóm lao động này.
Đây là mối lo lớn nhất đối với lao động phổ thông. Trong nhiều nhà máy, robot đã được lập trình để thực hiện các công việc lặp đi lặp lại, đơn giản như lắp ráp, đóng gói, hàn xì hay vận chuyển hàng hóa. Tốc độ, độ chính xác và hiệu suất làm việc của robot cao hơn nhiều so với con người, đồng thời chúng không cần nghỉ ngơi, không đòi hỏi lương. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp ưu tiên sử dụng máy móc để tối ưu hóa chi phí và năng suất, dẫn đến việc cắt giảm một lượng lớn nhân công phổ thông.
Cách mạng 4.0 không hoàn toàn xóa bỏ việc làm, mà thay đổi tính chất của chúng. Các công việc tay chân đơn thuần sẽ giảm, nhưng các công việc đòi hỏi kỹ năng vận hành, giám sát và bảo trì máy móc lại tăng lên. Lao động phổ thông cần phải học hỏi những kỹ năng mới như sử dụng phần mềm, đọc hiểu các chỉ số kỹ thuật và làm việc cùng với hệ thống tự động hóa. Những công việc mang tính chất sáng tạo, đòi hỏi sự linh hoạt và tương tác con người như dịch vụ khách hàng, chăm sóc sức khỏe, giáo dục vẫn sẽ giữ vai trò quan trọng.
.jpg)
Yêu cầu kỹ năng mới và sự chuyển dịch công việc. Ảnh: Internet
Thách thức đi kèm với cơ hội. Để thích nghi, lao động phổ thông phải chủ động nâng cao trình độ. Nhiều doanh nghiệp và tổ chức đang đầu tư vào các chương trình đào tạo lại (reskilling) và nâng cấp kỹ năng (upskilling) cho người lao động. Đây là cơ hội để họ học thêm về công nghệ, kỹ thuật và thậm chí là chuyển đổi sang một ngành nghề mới có tiềm năng phát triển hơn. Việc học tập suốt đời trở thành chìa khóa để tồn tại và phát triển trong kỷ nguyên số.
Tác động của Cách mạng 4.0 cũng có sự khác biệt rõ rệt giữa các vùng miền. Tại các thành phố lớn, nơi tập trung nhiều khu công nghiệp hiện đại, tự động hóa diễn ra nhanh chóng, gây áp lực lớn lên lao động phổ thông. Trong khi đó, ở các vùng nông thôn, nhiều công việc truyền thống như nông nghiệp, thủ công nghiệp vẫn còn tồn tại nhưng cũng đang dần được số hóa, đòi hỏi người dân phải tiếp cận với công nghệ để tối ưu hóa sản xuất.
Để thích nghi, lao động phổ thông phải chủ động nâng cao trình độ. Ảnh: Internet
Cách mạng công nghiệp 4.0 không phải là mối đe dọa mà là một bước chuyển mình của xã hội. Đối với lao động phổ thông, đây là thời điểm để nhìn nhận lại vị trí của mình và chủ động thích nghi. Những người biết nắm bắt cơ hội, học hỏi và trang bị các kỹ năng mới sẽ không chỉ vượt qua thách thức mà còn có thể phát triển mạnh mẽ hơn trong một thế giới việc làm đang thay đổi không ngừng.