Seattle, Mỹ - Hơn một thế kỷ qua, Boeing luôn là biểu tượng vững chắc của ngành hàng không Mỹ, nhưng những năm gần đây, gã khổng lồ này đã gặp phải nhiều khó khăn và thách thức nghiêm trọng. Với những vụ tai nạn chết người liên quan đến mẫu máy bay 737 Max, tình hình đã trở nên tồi tệ hơn, đẩy Boeing vào một cuộc khủng hoảng chưa từng có.

Boeing đang đứng trước ngưỡng cửa của một thay đổi quan trọng khi công ty dự kiến bổ nhiệm một giám đốc điều hành mới vào cuối năm nay. Người kế nhiệm sẽ phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn: quyết định thời điểm phát triển một mẫu máy bay hoàn toàn mới, một quyết định có thể tiêu tốn hàng tỷ USD và ảnh hưởng trực tiếp đến thị phần của hãng trước đối thủ Airbus. Theo Ken Herbert, nhà phân tích hàng không và quốc phòng tại RBC Capital Markets, đây sẽ là một trong những quyết định quan trọng nhất đối với bất kỳ ai đảm nhận vai trò CEO. Di sản của họ sẽ được xác định bởi những gì họ làm với danh mục đầu tư.

Bill George, CEO Medtronic và đồng tác giả các bài nghiên cứu về thách thức của Boeing, nhận định rằng tìm kiếm một CEO mới càng nhanh càng tốt là điều cần thiết. CEO mới sẽ phải giải quyết khối lượng công việc khổng lồ để đưa công ty thoát khỏi khủng hoảng hiện tại.

Thị trường máy bay thương mại hiện nay thường được chia thành hai loại chính: máy bay thân hẹp với một lối đi như 737 cho các chuyến bay nội địa và máy bay thân rộng với hai lối đi cho các chuyến bay quốc tế. Boeing và Airbus đều có dòng máy bay phản lực thân hẹp, nhưng nhu cầu thị trường ngày càng tăng đối với những phiên bản lớn hơn do nhu cầu đi lại ngày càng tăng.

Mẫu máy bay 737 Max được Boeing thiết kế để cạnh tranh với dòng Airbus A320neo, nhưng các vụ tai nạn đã làm tổn hại nghiêm trọng đến uy tín của Boeing, khiến nhiều hãng hàng không trên thế giới chuyển sang đặt mua máy bay của Airbus thay vì Boeing. Theo dữ liệu từ Cirium, năm 2019, lần đầu tiên Airbus có nhiều máy bay chở khách bay vòng quanh hành tinh hơn Boeing.

Hình ảnh minh họa

Mặc dù Boeing vẫn dẫn đầu phân khúc máy bay thân rộng, nhưng sự thống trị của Airbus trên thị trường máy bay thân hẹp đã cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt. Với doanh số bán hàng tăng, Airbus có thể đầu tư nhiều hơn vào nghiên cứu và phát triển, điều này đặt Boeing vào thế khó khăn hơn. Ron Epstein, nhà phân tích hàng không và quốc phòng tại Bank of America, cho biết trong khi Boeing phải chạy khắp nơi để dập lửa, Airbus chỉ đơn giản là điều hành hoạt động kinh doanh của mình.

Các lãnh đạo hãng hàng không cũng bày tỏ sự bất mãn với việc giao hàng chậm trễ của Boeing. Southwest Airlines, với toàn bộ đội bay là Boeing, cho biết đã phải giảm số chuyến trong nửa cuối năm. United Airlines thì đang mua thêm máy bay Airbus để bù đắp cho sự chậm trễ này. CEO United Airlines, Scott Kirby, nhận định rằng đây không phải công việc giải quyết được trong 12 tháng, mà là công việc kéo dài 2 thập kỷ.

Boeing đã vắt kiệt sức mình với chiếc 737 ra mắt vào cuối những năm 1960. Khi phát triển Max, công ty đã đẩy cấu trúc chiếc máy bay đến giới hạn. Các chuyên gia hàng không cho rằng chiếc máy bay tiếp theo của hãng có thể sẽ phải chế tạo từ đầu. Hiện chưa rõ nó sẽ trông như thế nào và khi nào sẽ xuất hiện. Dave Calhoun, giám đốc điều hành của Boeing, cho biết công ty sẽ không tung ra máy bay mới cho đến giữa những năm 2030. Tuy nhiên, một số chuyên gia cho rằng việc chế tạo một chiếc máy bay mới có thể giúp Boeing lấp đầy khoảng trống quan trọng trên thị trường máy bay phản lực thân hẹp.

Một số người cho rằng chờ đợi là quyết định khôn ngoan nhất lúc này. Nếu Boeing di chuyển quá sớm, Airbus có thể nhảy vào với một chiếc máy bay mới hơn, tốt hơn. Hầu hết các nhà phân tích đều kỳ vọng Airbus sẽ tung ra máy bay mới vào giữa thập kỷ tới, cùng thời điểm mà ông Calhoun nhắm tới.

Phát triển máy bay mới là nhiệm vụ rất phức tạp. Không giống như máy bay thân rộng, máy bay phản lực thân hẹp được bán với số lượng lớn hơn và do đó cần phải sản xuất rất nhanh. Boeing và Airbus đặt mục tiêu sản xuất hàng chục chiếc mỗi tháng và để đáp ứng tốc độ đó, Boeing sẽ phải phát triển một hệ thống sản xuất phức tạp và chuẩn bị kỹ càng cho phía nhà cung cấp. Các hãng hàng không cũng có thể sẽ phải đào tạo phi công lái dòng máy mới nếu cần.

Được biết chỉ trong 3 tháng đầu năm nay, Boeing đã phải đối mặt với 2 sự cố liên quan đến các dòng máy bay của hãng, khiến các chuyên gia nhận định, năm 2024 sẽ tiếp tục là một năm khó khăn nữa với Boeing. Cuộc khủng hoảng mà gã khổng lồ trong ngành hàng không thế giới phải đối mặt không biết bao giờ mới có hồi kết.

Vào ngày 11/3, máy bay Boeing 787 của hãng hàng không LATAM Airlines (Chile), đã gặp sự cố rung lắc mạnh khi đang trên đường từ Sydney (Australia) đến Auckland (New Zealand). Vụ việc đã khiến 50 người bị thương. Đây là sự cố lớn thứ hai từ đầu năm của gã khổng lồ Boeing. Trước đó, ngày 5/1, chiếc máy bay Boeing 737 MAX 9 của hãng hàng không Mỹ Alaska Airlines cũng đã gặp sự cố sau khi khởi hành khoảng 20 phút, khi ở độ cao gần 5.000 mét, cửa sổ và một mảnh thân máy bay đã bung ra, nổ tung giữa không trung.

Trong bối cảnh này, Boeing không chỉ cần phải cải thiện chất lượng và độ tin cậy của các sản phẩm hiện tại mà còn phải tính toán cẩn thận chiến lược phát triển tương lai để lấy lại niềm tin của khách hàng và vị thế trên thị trường. Quyết định của CEO mới sẽ là yếu tố then chốt, định hình tương lai của một biểu tượng hàng không hơn 100 năm tuổi.