Các vụ cháy rừng nghiêm trọng tại Los Angeles, bang California, không chỉ do tác động của biến đổi khí hậu mà còn liên quan chặt chẽ đến hiện tượng "biến động thủy khí hậu" – một chu kỳ thời tiết cực đoan, luân phiên giữa mưa lớn và khô hạn kéo dài.

Biến động thủy khí hậu và tác động đến cháy rừng

Biến động thủy khí hậu, theo nghiên cứu từ Đại học California Los Angeles công bố trên tạp chí Nature Reviews Earth and Environment ngày 9/1, làm gia tăng nguy cơ cháy rừng. Mùa đông 2022–2023 và 2023–2024, California chứng kiến lượng mưa và tuyết kỷ lục, khiến thực vật phát triển mạnh. Tuy nhiên, nhiệt độ tăng cao vào mùa hè và hạn hán kéo dài đã biến thảm thực vật thành nhiên liệu khô, dễ bắt lửa.

Gió Santa Ana, loại gió ấm và khô thổi từ đông bắc California tới ven biển, kết hợp với nguồn nhiên liệu dồi dào, tạo điều kiện cho các đám cháy lan rộng và dữ dội hơn. Đến ngày 9/1/2025, đám cháy Pacific Palisades đã thiêu rụi hơn 70 km², phá hủy hơn 300 ngôi nhà, trong khi đám cháy Eaton khiến ít nhất 5 người thiệt mạng và tàn phá 43 km².

Nguyên nhân toàn cầu

Nghiên cứu cho thấy hiện tượng biến động thủy khí hậu đã phổ biến hơn 31%-66% trên toàn cầu kể từ giữa thế kỷ 20 do biến đổi khí hậu. Nhiệt độ tăng cho phép khí quyển chứa và giải phóng nước nhiều hơn 7% với mỗi độ C ấm lên, tạo ra những chu kỳ thời tiết khắc nghiệt.

Nếu nhiệt độ toàn cầu tăng 3°C vào cuối thế kỷ này, những biến động này có thể tăng gấp đôi, ảnh hưởng đến nhiều khu vực trên thế giới, từ California đến Trung Đông và Nam Á.

Cần hành động khẩn cấp

Chuyên gia Daniel Swain, tác giả chính của nghiên cứu, nhấn mạnh: "Chuỗi biến động thủy khí hậu làm tăng gấp đôi nguy cơ cháy rừng. Việc lập kế hoạch chủ động, như chuẩn bị cho khô hạn trong giai đoạn ẩm ướt và ngược lại, là cần thiết để giảm thiểu thảm họa."

Cháy rừng không chỉ gây tổn thất về vật chất mà còn đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và môi trường. Khi các khu vực như California đối mặt với tần suất biến động thủy khí hậu ngày càng tăng, việc ứng phó với những nguy cơ này cần trở thành ưu tiên hàng đầu.