Việt Nam, với lợi thế về nông nghiệp và sản xuất lương thực, đang phải đối mặt với một trong những thách thức lớn nhất của thời đại: biến đổi khí hậu. Là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, biến đổi khí hậu đang tác động nghiêm trọng đến nông nghiệp, gây ra những hệ lụy khó lường và đe dọa an ninh lương thực.
Hạn hán và thiếu nước: Biến đổi khí hậu làm thay đổi lượng mưa, gây ra những đợt hạn hán kéo dài ở nhiều vùng, đặc biệt là khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ. Tình trạng này làm giảm khả năng cung cấp và chất lượng nước tưới tiêu, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất cây trồng.
Xâm nhập mặn: Nước biển dâng cùng với các đợt triều cường làm cho nước mặn xâm nhập sâu vào các vùng ven biển, đặc biệt là Đồng bằng sông Cửu Long. Hàng chục ngàn hecta đất canh tác lúa đã phải chuyển sang nuôi trồng thủy sản hoặc bỏ hoang vì không thể chịu được độ mặn.
Thiên tai và thời tiết cực đoan: Các hiện tượng thời tiết cực đoan như bão, lũ lụt, sạt lở đất và nắng nóng gay gắt ngày càng gia tăng về tần suất và cường độ. Những hiện tượng này không chỉ phá hủy mùa màng, làm chết gia súc mà còn gây xói mòn, suy thoái đất, làm giảm diện tích đất canh tác.
Sâu bệnh hại: Nhiệt độ tăng và sự thay đổi độ ẩm tạo điều kiện thuận lợi cho các loại sâu bệnh và dịch hại phát triển, gây khó khăn cho việc kiểm soát và bảo vệ cây trồng.
Hạn hán và thiếu nước, giảm năng suất cây trồng. Ảnh: Internet
Để đối phó với những thách thức trên, ngành nông nghiệp Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ.
Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi: Chuyển sang các giống cây trồng, vật nuôi có khả năng chịu hạn, chịu mặn tốt hơn.
Áp dụng công nghệ cao: Nông nghiệp thông minh, sử dụng cảm biến, IoT để điều khiển hệ thống tưới tiêu và theo dõi tình trạng cây trồng, giúp tiết kiệm nước và tối ưu hóa năng suất.
Canh tác thuận tự nhiên: Áp dụng các mô hình canh tác bền vững, như lúa-tôm ở Đồng bằng sông Cửu Long, vừa thích ứng với môi trường thay đổi vừa mang lại hiệu quả kinh tế.
Đầu tư vào hạ tầng: Xây dựng các hệ thống thủy lợi, đê điều và hồ chứa nước để chủ động hơn trong việc kiểm soát nguồn nước.
Biến đổi khí hậu đang đặt ra một thách thức to lớn cho nền nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, bằng sự quyết tâm của chính phủ, sự nỗ lực của các nhà khoa học và sự thích nghi của người nông dân, Việt Nam đang từng bước tìm ra con đường để vượt qua khó khăn, hướng tới một nền nông nghiệp xanh, bền vững và đảm bảo an ninh lương thực trong tương lai.